Overbook, bir havayolu şirketinin uçağın koltuk kapasitesinden daha fazla bilet satmasıdır. Bu durum, yolcuların uçağı kaçırma, geç kalma, bilet iptali veya geç check-in yapma gibi nedenlerle uçağa binmemeleri durumunda havayolu firmasının kârını korumak için yapılır.
Overbooking, havayolları için bir risk yönetimi stratejisidir. Havayolları, uçağın normal yolcu kapasitesinden bir yıl öncenin aynı gününe nazaran daha fazla bilet satarak, uçuş için yeterli sayıda yolcunun bilet aldığını garanti etmeye çalışır. Bu, uçağın boş koltuklarla kalkmasını ve havayolunun karını korumasını sağlar. Havayolu firmaları uçuş saatine 45 dakika check in işlemlerini durdurur. Uçuşuna 45 dakikadan az zaman kala kontuara müracaat eden yolculara geç müracaat uygulanır. Uçuşa 48 saat kala check-in işlemleri başlar ve yolcular son koltuğa kadar check in yapabilirler yani koltuk numarası alabilirler ancak müsait koltuk bittiğinde koltuk almak isteyen yolculara sistem hata verir ve kontuara başvurmaları gerektiğini bildirir. Kontuarda bu yolculara üzerinde SBY yazan biniş kartları verilir. Anlamı uçakta boş koltuk bulunursa yani uçağını kaçıran, uçmaktan vazgeçen birileri olursa onların koltuklarında uçabileceklerdir.
Üzerinde SBY biniş kartı ile boarding esnasında boarding personeline müracaat eden yolcular bir sıraya alınır. Daha sonra kapıya gönderilen denied personeli bu yolculara tazminat haklarından bahseder ve teklifi kabul edip etmediklerini sorar. Teklifi kabul etmeyen yolcular için yerlerine koltuklarını onlara verebilecek gönüllü yolcular ararlar. Tazminat haklarını diğer koltuğu olan yolculara teklif ederek uçuştan gönüllü vazgeçen olursa onların yerine SBY biniş kartlı yolculardan birini oturturlar.
Uçak kapı kapattıktan sonra denied personeli uçuşa kabul edilmeyen yolcuları alır ve işlemlerini yapmak üzere ofise götürür. Burada yolcuların tazminat çeklerini keser, gerekirse otel çeklerini keser ve yeni uçuş biletlerini ücretsiz bir şekilde kendilerine teslim eder.
Overbook en çok yaz aylarında yaşanır. Okulların tatil olması ile başlar ve okullar açılıncaya dek sürer. Bir de özel günlerde bayramlarda veya ulusal günlerde overbook durumları yaşanabilir. Genel ve yerel seçimler de oveebook yaşanmasına neden olabilir.
Overbooking durumunda, yolcular tazminat alma hakkına sahiptir. Tazminat miktarı, uçuş mesafesine, uçuşun ne kadar gecikmeyle gerçekleşeceğine ve yolcunun uçuşa ne kadar bağlı olduğuna göre değişir. İç hatlarda 2 saat üzeri uçuşlarda tazminat 100 Euro fakat 2 saat ve aşağısı için tazminat 50 euro'dur.
Türkiye'de, havayollarının overbook durumunda yolculara vermesi gereken tazminatlar, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından belirlenmiştir. Buna göre, iç hatlarda verilen tazminatlar aşağıdaki şekildedir:
Dış hatlarda verilen overbook tazminatları, uçuş mesafesine göre değişir. Buna göre verilen tazminatlar yakından uzağa aşağıdaki şekildedir:
Overbook durumunda, yolcuların aşağıdaki haklara sahiptir:
Overbook durumunda, yolcuların aşağıdaki işlemleri yapması gerekir:
Overbook durumunda, yolcuların dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
Overbooking Neden Yapılır?
Overbooking, havayolları için bir risk yönetimi stratejisidir. Havayolları, uçağın normal yolcu kapasitesinden bir yıl öncenin aynı gününe nazaran daha fazla bilet satarak, uçuş için yeterli sayıda yolcunun bilet aldığını garanti etmeye çalışır. Bu, uçağın boş koltuklarla kalkmasını ve havayolunun karını korumasını sağlar. Havayolu firmaları uçuş saatine 45 dakika check in işlemlerini durdurur. Uçuşuna 45 dakikadan az zaman kala kontuara müracaat eden yolculara geç müracaat uygulanır. Uçuşa 48 saat kala check-in işlemleri başlar ve yolcular son koltuğa kadar check in yapabilirler yani koltuk numarası alabilirler ancak müsait koltuk bittiğinde koltuk almak isteyen yolculara sistem hata verir ve kontuara başvurmaları gerektiğini bildirir. Kontuarda bu yolculara üzerinde SBY yazan biniş kartları verilir. Anlamı uçakta boş koltuk bulunursa yani uçağını kaçıran, uçmaktan vazgeçen birileri olursa onların koltuklarında uçabileceklerdir.
Üzerinde SBY biniş kartı ile boarding esnasında boarding personeline müracaat eden yolcular bir sıraya alınır. Daha sonra kapıya gönderilen denied personeli bu yolculara tazminat haklarından bahseder ve teklifi kabul edip etmediklerini sorar. Teklifi kabul etmeyen yolcular için yerlerine koltuklarını onlara verebilecek gönüllü yolcular ararlar. Tazminat haklarını diğer koltuğu olan yolculara teklif ederek uçuştan gönüllü vazgeçen olursa onların yerine SBY biniş kartlı yolculardan birini oturturlar.
Uçak kapı kapattıktan sonra denied personeli uçuşa kabul edilmeyen yolcuları alır ve işlemlerini yapmak üzere ofise götürür. Burada yolcuların tazminat çeklerini keser, gerekirse otel çeklerini keser ve yeni uçuş biletlerini ücretsiz bir şekilde kendilerine teslim eder.
Overbook en çok yaz aylarında yaşanır. Okulların tatil olması ile başlar ve okullar açılıncaya dek sürer. Bir de özel günlerde bayramlarda veya ulusal günlerde overbook durumları yaşanabilir. Genel ve yerel seçimler de oveebook yaşanmasına neden olabilir.
Overbooking Tazminatları
Overbooking durumunda, yolcular tazminat alma hakkına sahiptir. Tazminat miktarı, uçuş mesafesine, uçuşun ne kadar gecikmeyle gerçekleşeceğine ve yolcunun uçuşa ne kadar bağlı olduğuna göre değişir. İç hatlarda 2 saat üzeri uçuşlarda tazminat 100 Euro fakat 2 saat ve aşağısı için tazminat 50 euro'dur.
Türkiye'de THY Overbook Tazminatları
Türkiye'de, havayollarının overbook durumunda yolculara vermesi gereken tazminatlar, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından belirlenmiştir. Buna göre, iç hatlarda verilen tazminatlar aşağıdaki şekildedir:
- Bir sonraki uçuş 2 saat ve daha az bir zamanda ise yolcuya 50 euro tazminat ödenir.
- Bir sonraki uçuş 2 saat üzerinde bir zamanda ise yolcuya 100 euro tazminat ödenir.
- Konaklama ve ulaşım
Dış Hatlarda Overbook Tazminatları
Dış hatlarda verilen overbook tazminatları, uçuş mesafesine göre değişir. Buna göre verilen tazminatlar yakından uzağa aşağıdaki şekildedir:
- 250 euro
- 400 euro
- 600 euro
Overbook Durumlarında Yolcuların Hakları
Overbook durumunda, yolcuların aşağıdaki haklara sahiptir:
- Uçuştan vazgeçme ve bilet bedelinin iadesini isteme hakkı
- Bir sonraki uçuşa aktarılma hakkı
- Tazminat alma hakkı
- Yiyecek, içecek, konaklama ve ulaşım gibi hizmetlerden ücretsiz yararlanma hakkı
Overbooking Durumlarında Yolcuların Yapabileceği İşlemler
Overbook durumunda, yolcuların aşağıdaki işlemleri yapması gerekir:
- Havayolu şirketiyle iletişime geçmek ve uçuştan vazgeçmek istediğini veya bir sonraki uçuşa aktarılmak istediğini bildirmek
- Tazminat talep etmek
- Yiyecek, içece, konaklama ve ulaşım gibi hizmetlerden ücretsiz yararlanmak
Overbook Durumlarında Yolcuların Dikkat Etmesi Gerekenler
Overbook durumunda, yolcuların dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
- Havayolu şirketinin verdiği teklifi kabul etmek zorunda değilsiniz. İsterseniz uçuştan vazgeçebilir ve bilet bedelinin iadesini talep edebilirsiniz. Her koşulda havayolu firması size hakkınız olan tazminatı vermek durumundadır.
- Tazminat miktarı, uçuş mesafesine, uçuşun ne kadar gecikmeyle gerçekleşeceğine ve yolcunun uçuşa ne kadar bağlı olduğuna göre değişir.
- Yiyecek, içecek, konaklama ve ulaşım gibi hizmetlerden ücretsiz yararlanmak için havayolu şirketine talepte bulunmanız gerekir.